تأثیر رژیم های مختلف آبیاری بر کارایی مصرف آب چغندرقند پاییزه در منطقۀ مشهد

امکان کشت چغندرقند در پاییز و استفاده از عملکرد ریشة آن در بهار سال بعد در برخی از مناطق کشور وجود دارد.  کشت پاییزه چغندرقند، در مقایسه با کشت بهاره، به دلیل استفاده از بارش های پاییزی و زمستانی و قرار نگرفتن دورة رشد گیاه در فصل تابستان، صرفه­جویی قابل توجهی در مصرف آب دارد.  این تحقیق با هدف برآورد کارایی مصرف آب در کشت پاییزة چغندرقند در منطقة مشهد و دستیابی به بهترین دور و عمق آبیاری اجرا شد.  به این منظور، آزمایشی به صورت کرت­های خرد شده در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با چهار تکرار در اراضی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی در سال زراعی 92-93 به اجرا درآمد.  در این آزمایش، کرت­های اصلی شامل سه دور آبیاری (7 ، 10 و 14 روز) و کرت­های فرعی شامل چهار سطح آبیاری (جبران 50، 75، 100 و 125 درصد کمبود رطوبت خاک تا نقطة ظرفیت زراعی) بود.  نتایج نشان می­دهد که وزن ریشه، میزان مادة خشک، میزان قند ناخالص و شکر سفید در سه دور آبیاری 7، 10 و 14 روز تفاوت معنی­داری با هم ندارند.  اما صفات مذکور در تیمارهای سطوح آبیاری تفاوت معنی­دار در سطح 1 درصد نشان می­دهند.  بیشترین کارایی مصرف آب آبیاری برای عملکرد شکر سفید، به عنوان محصول نهایی و اقتصادی کشت چغندرقند، از تیمار 75 درصد تامین نیاز آبی و پس از آن از تیمار 100 درصد تامین نیاز آبی در دور آبیاری 14 روز حاصل شده است.   بر اساس نتایج به دست آمده از این تحقیق، در منطقۀ مشهد و مناطق مشابه اقلیمی، برای کشت پاییزه چغندرقند می­توان آبیاری را هر دو هفته یک بار و به میزان تأمین 75 تا 100 درصد نیاز آبی برنامه­ریزی کرد.  این نحوة برنامه­ریزی آبیاری موجب کاهش هزینه­های آبیاری (به میزان 33 درصد)، صرفه­جویی در آب مصرفی (به میزان 18 درصد) و دستیابی به حداکثر کارایی مصرف آب، در مقایسه با آبیاری دور هفت روز، خواهد شد.